De staatssecretaris van Financiën heeft een verkenning naar vereenvoudiging en verbetering van de systematiek van de werkkostenregeling laten uitvoeren. Het verslag daarvan is naar de Tweede Kamer gestuurd en dient als uitgangspunt voor deinternetconsultatie.

Een van de ideeën is de introductie van het noodzakelijkheidscriterium. Dat houdt in dat de vergoeding van kosten die noodzakelijk zijn voor de uitoefening van de dienstbetrekking, ook al zit daarin een privévoordeel, niet tot het loon behoort en dus niet ten laste van de vrije ruimte mag gaan. Uitgangspunt is dat de werkgever bepaalt welke zaken nodig en noodzakelijk zijn voor het werk. Daarmee wordt de bestaande systematiek dat alle vergoedingen en verstrekkingen in eerste instantie loon vormen en vervolgens wordt bepaald of zij al dan niet belast zijn, verlaten. Om misbruik van een dergelijke open norm te voorkomen wordt het noodzakelijkheidscriterium beperkt door een redelijkheidscriterium.
Enkele zaken zullen worden uitgezonderd van deze regeling. Het privévoordeel van de auto van de zaak of van huisvesting van de zaak is te groot om onbelast te kunnen vergoeden.

De werkkostenregeling wordt beter uitvoerbaar door de introductie van het noodzakelijkheidscriterium omdat een aantal vergoedingen en verstrekkingen buiten het loonbegrip wordt gehouden en het aantal gerichte vrijstellingen en nihilwaarderingen wordt beperkt. Dat vereenvoudigt de loonadministratie. Wel zal, vanwege de gewenste budgettaire neutraliteit, de vrije ruimte kleiner worden.

Er zijn ook knelpunten in de werkkostenregeling geconstateerd die eenvoudig kunnen worden opgelost. Het gaat dan met name om administratieve knelpunten als de aansluiting tussen salarisadministratie en de financiële administratie. Een mogelijke oplossing is een voorlopige afrekening per kwartaal in combinatie met een definitieve afrekening na afloop van het jaar.